درباره بیوگاز،انرژی ناشی از دور ریختنی ها چه می دانید؟

هوپا/ انرژي بيوگاز (گاززيستي) در حقيقت انرژي حاصل از تخمير فضولات حيواني و باقيمانده‌هاي گياهي و به طور کلي ضايعات آلي است که شناخت بيشتر انرژي بيوگاز در اثر اين فرآيند گازهاي متان (حداکثر 70 درصد) و دي‌اکسيد کربن آزاد مي‌شوند. از گاز متان آزادشده در اين فرآيند مي‌توان در مناطق روستايي براي تامين برق يا سوخت مصرفي استفاده کرد. اين پديده حدود 200 سال پيش با مشاهده اين‌که گازهاي متصاعدشده از باتلاق‌ها و لجنزارها قابل اشتعال هستند، کشف شد. شايد بتوان گفت در ايران نخستين بار شيخ‌بهايي در گرم‌کردن حمام در اصفهان از اين انرژي استفاده کرد. استفاده از انرژي بيوگاز به صورت متداول امروزي پس از جنگ جهاني دوم مطرح شد و کشورهاي چين، هندوستان، فيليپين، هلند، آلمان و آمريکا از جمله کشورهايي هستند که در بهره‌گيري از بيوگاز و امکان توسعه و گسترش، آن را مورد تحقيق و بررسي قرار داده‌اند. در سال‌هاي اخير هدف فناوري بيوگاز از بازيابي انرژي به حفاظت محيط‌زيست تغيير يافته است. اين پيشرفت در کشورهاي توسعه‌يافته‌اي نظير دانمارک و هلند که محصولات کشاورزي فراواني دارند، بخوبي قابل مشاهده است. در حال حاضر بيوگاز بعنوان يکي از منابع عمده تأمين انرژي در دنيا مطرح است و اين گاز را هم بطور مستقيم در تأمين انرژي حرارتي و روشنايي و هم بعنوان يک گزينه مناسب براي استفاده در مولدهاي احتراق داخلي، ميکرو توربينها، پيلهاي سوختي و... جهت توليد برق مورد استفاده قرار مي‌دهند. فرآيند توليد بيوگاز به طور خلاصه موضوع حيوانات در شرايط بي‌هوازي گازهايي با ترکيب اصلي که اصطلاحا بيوگاز ناميده مي‌شود، توليد مي‌کنند. اين عمل را مي‌توان در شرايط کنترل شده و در دستگاهي موسوم به دستگاه تخميرکننده يا هاضمه (Digester) انجام داد. در حال حاضر روش متداول در روستاهاي کشور ما سوزاندن فضولات خشک شده است که البته با اين عمل چيزي جز مقاديري خاکستر که فقط داراي مقداري املاح معدني (فسفر، پتاس و...) است، به دست نمي‌آيد و مقدار زيادي از نيتروژن و ديگر مواد مغذي آن از بين مي‌رود. براي استفاده بهينه از انرژي بيوگاز، تاسيسات و تجهيزات خاصي لازم است. به طور کلي سيستم‌هاي توليد بيوگاز داراي 3 قسمت اصلي هستند که يا روي زمين يا زيرزمين بنا مي‌شوند: 1 ـ حوضچه و کانال ورودي 2 ـ مخزن هضم‌کننده 3 ـ حوضچه و کانال خروجي شناخت بيشتر انرژي بيوگاز به طور کلي مواد آلي را در حوضچه ورودي به نسبت تقريبا مساوي با آب مخلوط مي‌کنند تا رقيق شود، آن‌گاه اين مواد را توسط لوله‌اي به مخزن تخمير انتقال مي‌دهند. در اين مخزن با انجام فعل و انفعالات شيميايي بي‌هوازي توسط مجموعه‌اي از باکتري‌ها عمليات تخمير و توليد گاز متان انجام مي‌گيرد و گاز حاصله از قسمت بالايي مخزن (انبازه گاز) جمع‌آوري شده و از آنجا به حوضچه و کانال خروجي منتقل مي‌شود. بقاياي مواد آلي پس از تخمير به عنوان کودي مرغوب در کشاورزي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اولين مرحله ايجاد سيستم بيوگاز احداث مخزن است که براي اين عمل بايد مطالعات دقيقي روي شرايط خاک و سطح آب زيرزميني انجام شود. خاک محل مخزن بايد نفوذناپذير بوده و سفره آب زيرزميني آن نقطه در عمق زياد يا داراي حجم کمي باشد، همچنين محل مخزن نبايد نزديک درخت باشد تا نفوذ ريشه‌هاي درخت باعث ترک برداشتن يا شکستن ديواره آن شود. انرژي بيوگاز (گاززيستي) در حقيقت انرژي حاصل از تخمير فضولات حيواني و باقيمانده‌هاي گياهي و به طور کلي ضايعات آلي است که در اثر اين فرآيند گازهاي متان (حداکثر 70 درصد) و دي‌اکسيد کربن آزاد مي‌شوند. مهم‌ترين موضوعي که در توليد بيوگاز مطرح است، تغييرات درجه حرارت طي شبانه‌روز است زيرا باکتري‌هاي بي‌هوازي نسبت به تغييرات درجه حرارت بسيار حساس هستند. بنابراين ميزان تغييرات درجه حرارت نبايد از 5 درجه سانتي‌گراد بيشتر باشد. مساله مهم ديگر تغييرات ph است. در ابتداي راه‌اندازي سيستم ph حالت بازي دارد و بتدريج حالت اسيدي پيدا مي‌کند. ترکيب مواد اوليه (نوع مواد و گياهاني که در تغذيه حيوانات مورد استفاده قرار مي‌گيرد)‌ نيز داراي اهميت زيادي است. هرقدر مواد اوليه از لحاظ مواد پروتئيني و ديگر مواد مغذي غني‌تر باشد، شروع فعاليت در سيستم سريع‌تر و ميزان گاز توليدي بيشتر مي‌شود. استفاده از بيوگاز در زندگي روزمره مي‌تواند فايده‌هاي زير را به دنبال داشته باشد: شناخت بيشتر انرژي بيوگاز ** بيوگاز به عنوان يک منبع انرژي محلي و تجديد شونده ** بهبود وضعيت ايمني صنعتي و خانگي، همچنين سودآور بودن آن ** بهبود وضعيت کيفيت هوا و کاهش بوهاي نامطبوع ** کاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي دشمن لايه ازون ** رشد اقتصادي و تضمين منبع انرژي ** جمع آوري مواد زايد و حيواني در يک نقطه و جلوگيري از پراکندگي آنها در محيط اطراف ** استفاده از بيومس توليدي به عنوان کود سالم و مطمئن در کشاورزي کاربردهاي انرژي بيو گاز گاز حاصل از فرآيند توليد بيوگاز بي‌رنگ، بي‌بو و در حين سوختن بدون دود است. از انرژي بيوگاز در موارد گوناگوني استفاده مي‌شود. ايجاد حرارت: يک مترمکعب بيوگاز حدود 6500 ـ5200 کيلوکالري انرژي آزاد مي‌کند و يک مترمکعب بيوگاز براي پخت 3 وعده غذايي يک خانواده 6 نفره کافي است. سوخت مکمل براي موتورهاي احتراق داخلي: بيوگاز مي‌تواند به عنوان جايگزين مواد سوختي مانند بنزين و گازوئيل در موتورها به کار برود. در عملياتي مانند کشيدن آب از چاه‌ها، در دستگاه‌هاي شاليکوبي، آسياب‌ها و... مي‌توان از اين منابع انرژي در موتورها استفاده کرد. توليد نيروي برق: از انرژي بيوگاز مانند اغلب انرژي‌ها مي‌توان در توليد الکتريسيته استفاده کرد. مواد اوليه صنايع شيميايي: بيوگاز داراي حدود 65 درصد متان و 35 درصد دي‌اکسيدکربن است که اين گازها مي‌تواند به عنوان مواد اوليه در توليدفرآورده‌هاي شيميايي به کار رود. شناخت بيشتر انرژي بيوگاز به عنوان مثال از اين گازها براي ساختن سيليکات‌هاي اکسي، حلال‌هاي مختلف، خنک‌کننده‌ها، حشره‌کش‌ها، دي‌کلرومتان (ماده اوليه براي توليد مواد پاک‌کننده چربي‌ها)‌، مواد با قابليت نفوذ بالا، فيلم‌هاي عکاسي و.... استفاده کرد. کمک به بهداشت محيط‌زيست: يکي از نکات مثبت ديگر استفاده از اين انرژي به وجود آمدن محيط بهداشتي و سالم، آلوده نشدن آب‌هاي مصرفي و جلوگيري از شيوع بيماري‌هاي انگلي در مکان‌هاي مورد استفاده است. کمک به حفظ پوشش گياهي: با توليد بيوگاز سوخت مورد نياز انسان تامين شده و ديگر نيازي به قطع درختان و پوشش گياهي نيست. از عواملي که باعث مي‌شوند استفاده از انرژي بيوگاز زيان‌آور باشد مي‌توان به مواردي همچون کار با سيستم بيوگاز توسط افراد غيرمتخصص و بي‌تجربه و اسيدي‌شدن خاک‌هاي منطقه اشاره کرد که البته با برنامه‌ريزي در زمان معين و صرف هزينه‌هاي لازم قابل جبران هستند